T.C.
YARGITAY
- Hukuk Dairesi
Esas No: 2024/6467
Karar No: 2025/1079
Karar Tarihi: 03-02-2025
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ DAVASI – KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TESPİTİ İLE BU BEDELİN BLOKE ETTİRİLEREK DAVALI
TARAFLARA DERHAL ÖDENMESİNE TAŞINMAZIN DAVALILAR ADINA OLAN TAPU KAYDININ İPTALİ İLE YOL OLARAK TERKİNİNE KARAR
VERİLDİĞİ – HÜKMÜN ONANMASI
ÖZET: İlk Derece Mahkemesinin kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu
bedelin bloke ettirilerek davalı taraflara derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına
olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir. Temyizen incelenen karar, tarafların
karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk
kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda
belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler
kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
(6100 S. K. m. 369, 370, 371) (2942 S. K. m. 10, 11)
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun’la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı
Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol
olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kamulaştırma bedelinin
verilen süre içerisinde depo edilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun
kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı
veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece
Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının
esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul
eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten
ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği
düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Sakarya ili, ….. ilçesi, …… Mahallesi 781 parsel sayılı
taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep
etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bulunduğu yerin hızla gelişmekte
olan talep gören bir ilçe olduğunu, taşınmazın her türlü zirai faaliyete uygun olduğunu, 1. sınıf mutlak
tarım arazisi olduğunu, yıllık ortalama yağışın oldukça yüksek olması sebebiyle sulama yapılmadan
birçok ürün yetiştirilebildiğini, kapitalizasyon faiz oranının %4 olarak uygulanması gerektiğini,
objektif değer artıcı unsur oranının %200’den az olmaması gerektiğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma
bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı taraflara derhal ödenmesine, dava konusu
taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf
başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri - Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirlenen bedele objektif değer artırıcı unsur ilave
yapılmasının uygun olmadığını, dava konusu taşınmazda arta kalan kısım için değer azalışı
hesaplanmasının doğru olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep
etmiştir. - Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın değerinin düşük belirlendiğini, münavebe
ürünlerinin verimlerinin düşük alındığını, masrafların brüt gelirin 1/3’ünden fazla olduğunu,
kapitalizasyon faiz oranının %4 olması gerektiğini, objektif değer artışı oranının %200’den fazla
olması
gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza
net gelir metoduna göre değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalılara
ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, belirterek taraf vekillerinin istinaf başvurularının
esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz
isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri - Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf başvuru dilekçesinde belirttiği hususları tekrar
ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur. - Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf başvuru dilekçesinde belirttiği hususları tekrar
ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe - Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir. - İlgili Hukuk
- 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci
fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. - 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
- Değerlendirme
- Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci
maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. - Arazi niteliğindeki Sakarya ili, Akyazı ilçesi, Osmanbey Mahallesi 781 parsel sayılı taşınmaza 2942
sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması
halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi yerindedir. - Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve
dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun
görülmüştür. - Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere,
uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava
şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun
olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte
görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge
Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca
ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz
harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
